|
Księga Jubileuszowa |
Powstanie Uniwersytetu Opolskiego w 1994 roku było wynikiem pracy i osiągnięć intelektualnych wielu pokoleń mieszkańców Śląska Opolskiego, pragnących mieć na swej rodzinnej ziemi najwyższej rangi instytucję życia naukowego i oświatowego, jaką w cywilizacji europejskiej jest uniwersytet. Uniwersytet Opolski odwołuje się do tradycji uniwersytetu piastowskiego w Brzegu utworzonego przez księcia Jerzego II Wspaniałego w XVI wieku i w Nysie w XVII wieku przez księcia Karola Habsburga. Adaptuje też tradycje istniejącej w XIX wieku Akademii Rolniczej (1847-1881) w podopolskim Prószkowie. Bezpośrednio jednak Uniwersytet Opolski powstał w wyniku połączenia dwóch opolskich uczelni: liczącej 44 lata Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich (1950-1994), jednej z najlepszych uczelni pedagogicznych w Polsce oraz istniejącej od 1981 roku opolskiej Filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, bazującej na kilkudziesięcioletnich doświadczeniach Wyższego Seminarium Duchownego w Nysie (gdzie pracowała kadra naukowa dawnego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie). W związku z przypadającym w roku 2014 Jubileuszem Uniwersytetu wydano pamiątkowej Księgi Jubileuszowej Uniwersytetu Opolskiego. Jest to swego rodzaju ponadczasowa "fotografia rodzinna" kadry naukowej i dydaktycznej UO. Księga Jubileuszowa jest swego rodzaju kroniką i jednocześnie słownikiem biograficznym, zapisem informacji o sylwetkach osób, które budowały Uniwersytet w przeszłości i które kontynuują to dzieło dziś. W książce znajdą się opisy sylwetek twórczych (wraz z fotografiami) przedstawiciele kadry naukowej i dydaktycznej Uniwersytetu Opolskiego, którzy tworzą jego wielkość współcześnie i na przestrzeni całej jego historii. Słowo wstępneMózg i serce
O oryginalności, pięknie, urodzie uniwersytetu i jego naukowej wadze świadczy nie tylko architektura budynków oraz materialna wartość jego infrastruktury, ale z pewnością i przede wszystkim ludzie, którzy wypełniają swoim życiem, pracą, talentami, wyobraźnią i osobowościami cały rozległy kompleks budynków uniwersyteckich. O Uniwersytecie Opolskim napisano już wiele artykułów i kilka bogato ilustrowanych książek oraz albumów, folderów i przewodników, ale Uczelnia nasza od czasów powstania przed sześćdziesięciu czterema laty Wyższej Szkoły Pedagogicznej i przed dwudziestu laty Uniwersytetu Opolskiego nie posiadała leksykonu biograficznego swoich pracowników. I oto w roku jubileuszowym czytelnik otrzymuje wreszcie taką książkę, w której w układzie alfabetycznym przedstawione są sylwetki uczonych, pracowników naukowych oraz wybitniejszych studentów opolskiej Almae Matris. Są tu biogramy profesorów, którzy już odeszli, a zapisali trwały, wyrazisty ślad w dziejach opolskiej wspólnoty akademickiej. Przeważają jednak biogramy osób obecnie tworzących kształt, rozmiar i oryginalność Uniwersytetu Opolskiego. Leksykon ten jak każda praca pionierska nie jest dziełem idealnym. Wnikliwy czytelnik i historyk środowiska akademickiego natrafi tu na wiele luk i braków w informacjach biograficznych, wykaże osoby, które z różnych względów zostały pominięte, ale niewątpliwie publikacja ta ma jeden niezaprzeczalny walor – pokazuje siłę, rozmiar, atrakcyjność i wielość biografii oraz indywidualności, które tworzą obecnie w jubileuszowym 20. roku istnienia Uniwersytetu jego znaczenie w pejzażu Opola, Śląska Opolskiego i na mapie naukowej Polski. Pamiętajmy, że historię tworzą nie tylko wybitni politycy, przywódcy państw i partii, generałowie, biskupi, oligarchowie finansowi, wojewodowie, prezydenci miast. Historię tworzymy wszyscy – tylko jedni z nas tworzą historię swojej rodziny, inni swojej wsi, swego miasta, instytucji, a w tym wypadku przedstawiamy ludzi, którzy tworzyli i tworzą historię Uniwersytetu Opolskiego i jego poprzedniczki: Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Na kartach tego leksykonu czytelnik znajdzie kilkaset nazwisk – tych, którzy wysoko poszybowali i przekroczyli progi przeciętności i mają nazwiska znane w całej Polsce, a nawet Europie, oraz tych, których nazwiska i biografie zna tylko najbliższa rodzina oraz koledzy z katedry i instytutu uczelnianego. Zamiarem twórców tej Księgi było utrwalenie nazwisk członków opolskiej wspólnoty akademickiej oraz ich dokonań, a tym samym uchronienie od zapomnienia tych, którzy tworzyli i nadal tworzą historię opolskiej akademickiej społeczności. Kończąc, pragnę pozwolić sobie na bardzo osobistą refleksję. Całe moje zawodowe życie związane jest z opolską uczelnią. Tu studiowałem i tu przed czterdziestu laty otrzymałem pierwszą pracę jako asystent w Instytucie Historii WSP. Pełniąc obowiązki rektora Uniwersytetu Opolskiego już czwartą kadencję oraz będąc świadkiem i uczestnikiem tworzenia Uniwersytetu oraz jego emancypacji naukowej, zawsze głosiłem, że od pracowników – ich talentów naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych zależy znaczenie uczelni. Niezbywalnym obowiązkiem każdego środowiska akademickiego jest pamięć: dokumentowanie, przechowywanie i rejestrowanie faktów z życia ludzi i zapis ich dokonań. To są nasze korzenie, o których nie wolno zapominać, dają one bowiem poczucie stabilizacji, a także zadowolenie i nierzadko powody do dumy z tego, iż jest się członkiem społeczności tak mocno wpisanej w historię swego regionu i kraju. Ten jubileuszowy leksykon niewątpliwie da satysfakcję wielu osobom, których dokonania są tu zapisane. Mam głębokie przekonanie, że nie będzie to książka jednorazowego użytku. Trafi ona do bibliotek domowych na półki, na które często się sięga, aby coś sprawdzić, przypomnieć sobie bądź skorzystać przy pisaniu artykułu publicystycznego czy rozprawy naukowej. Prof. zw. dr hab. Stanisław Sławomir Nicieja Rektor Uniwersytetu Opolskiego kadencji 1996-1999, 1999-2002, 2005-2008, od 2012
|
Jeśli przyjmiemy, że uniwersytet z jego budynkami, biblioteką, czytelniami, domami i klubami studenckimi, laboratoriami, pracowniami jest korpusem zewnętrznym żywego organizmu, to wypełniający te budynki, ich korytarze, dziedzińce, pracownie, czytelnie i laboratoria ludzie są mózgiem, sercem i krwią tego organizmu.